Onze huistijgers en hun prachtige unieke vachten. Wat doe je daar nu mee? Blijf je er met je handen af omdat katten zelfredzame dieren zijn en hun plan wel trekken? Of help je ze zo nu en dan toch beter een handje? Daar ga ik graag even dieper op in.
Laten we beginnen met wat nuttige basiskennis.
De functie van de vacht
De vacht van de kat heeft belangrijke functies en moet daarom altijd met respect behandeld worden.
– Ze beschermt de huid van de kat.
– Katten communiceren d.m.v. de vacht door bv. de haren op te zetten.
– De vacht fungeert als tastzintuig.
– Ze biedt zowel isolatie in de winter als verkoeling in de zomer.
Omwille van haar functies scheren we vachten beter niet wanneer dat niet noodzakelijk is voor het welzijn van de kat.
Groeicyclus
De groeicyclus van de vacht bestaat uit 4 fases:
1) De anagene of groeifase.
Haarwortel en cellen zijn actief waardoor de haren groeien.
2) De catagene of regressiefase.
Dit is een korte, intermediaire fase voor de rustfase.
De groei van de haren is voltooid, haarwortel en cellen zijn minder actief.
3) De telogene of rustfase.
De cellen zijn niet meer actief en de haren stoppen met groeien.
4) De exogene fase of het einde van de rustfase.
Start van de rui, de periode waarin de haren uitvallen.
Rui
Katten verliezen dagelijks haar en dit het hele jaar door. Dit is heel normaal.
Maar de periode waarin de stofzuiger de beste vriend is van elke katteneigenaar, is de rui periode.
Wist je dat er eigenlijk maar 1 rui is?
Er is dus 1 rui periode per jaar, maar deze verloopt in 2 fases.
De eerste fase start in het voorjaar na de rustfase. Tijdens deze periode verliezen onze huistijgers hun wollige ondervacht.
Hierna volgt de tweede fase vanaf het vroege najaar / einde zomer. Nu laten de dekharen los.
DE VACHT IS DE SPIEGEL VAN DE GEZONDHEID VAN DE KAT!
Wanneer de vacht van jouw kat plots begint te veranderen, er anders gaat uitzien, is het van belang om je kat eens nader te laten onderzoeken. Wanneer ik als trimster een vacht zie veranderen, verwijs ik vaak door naar de dierenarts voor een grondig onderzoek.
Veranderingen kunnen zijn: een doffere vacht, klitten of vervilting, huidschilfers, een zeer droge of net vettere vacht, kale plekken …
Enkele mogelijke oorzaken van een slechte vachtconditie:
– Katten kunnen pijn hebben, bv. door artrose, en zich daardoor minder gaan verzorgen.
– Tandproblemen. Wanneer katten slechte tanden of tandvleesontsteking hebben gaan ze zich vaak minder of niet meer wassen omwille van pijn en de ongemakken dat dit met zich meebrengt.
– Ziekte. Een onderliggende ziekte kan invloed hebben op het veranderen van de vacht.
– Huidaandoeningen en jeuk. Bv. huidontsteking, allergieën, schimmel, parasieten, huidtumor, kaalheid, schurft, …
– Stress, en dan vooral langdurige stress heeft invloed op het algemeen welzijn van de kat. Het kan het immuunsysteem aantasten en heeft zo ook een invloed op mogelijke veranderingen van de vacht.
MAG JE EEN KAT NU WEL OF NIET KAMMEN?
Het antwoord daarop is heel simpel, ja, maar altijd met respect voor de vacht en de kat!
Kammen dient steeds met voorzichtigheid te gebeuren en niet te lang per keer.
Er zijn verschillende factoren waarmee je rekening dient te houden. Veel hangt af van het ras, de vachtstructuur en hoe klitgevoelig de vacht is. Maar ook met het seizoen, de vachtcyclus, de leeftijd van de kat, overgewicht, ziekte, wasgedrag van de kat, etc. hou je best rekening.
Hoe vaak mag je de kat dan kammen?
Meestal is het voldoende om een kat 1 keer per week te kammen.
Bij de iets meer onderhoudseisende vacht mag 2 keer per week gekamd worden.
Alleen Perzische katten moeten dagelijks gekamd worden vanwege hun moeilijke vacht. Bij alle andere rassen geldt maximaal 2 keer per week.
Door meer te kammen kunnen de haarfolikels zodanig gestimuleerd worden dat er een permanente rui kan ontstaan.
Hoe voorkom je klitten?
Ga dagelijks eens goed met je vingers door de vacht van je kat. Voel extra goed op de plaatsen waar zich vaak klitten vormen zoals de oksels, buik, liezen, broek en kraag.
Voel je een beginnende klit, dan kan je deze voorzichtig met een kam uit elkaar halen.
Je kan een vacht ook poederen met een geurloos talkpoeder of rijstzetmeel. Het poeder neemt de talg op waardoor de haren beter los komen.
Je kan ook poeder op de klit doen om deze gemakkelijker uit te kammen.
Met wat en hoe kam je je kat dan best?
Thuis kan je je kat onderhouden met een metalen kam voor het lichaam en een slickerborstel voor de staart.
Je gebruikt best de voorste tanden van de kam en kamt de vacht pluk per pluk door. Zo glijdt je kam niet over de vacht. Dit doe je van kop tot staart. Doe dit voorzichtig en met korte halen. Hou de huid tegen zodat je niet trekt. Zeker bij het uitpluizen van een klit. Anders kan je je kat pijn doen en dat is wat we niet willen.
Wees uiterst voorzichtig bij het kammen van de staart! De staart is heel gevoelig omdat het staartbeen zenuwen bevat. Als je over het staartbeen gaat met de punten van een kam kan dit pijn doen. Het gevolg kan dan zijn dat de kat een aversie krijgt van het kammen van haar staart of zelfs van kammen in het algemeen. Met een slickerborstel kan je de staart pijnloos uitborstelen. Moet een pluizige staart toch doorkamt worden, zorg dan dat je het staartbeen niet raakt met de tanden van de kam.
Soms kammen mensen hun kat enkel met een slickerborstel omdat ze een kam niet fijn vinden. Dit doet echter onvoldoende voor de vacht. Hiermee haal je wel losse haren van de oppervlakte, maar je kamt er de vacht niet mee door en voelt er ook geen klitten mee. Wanneer je kat het niet fijn vindt om gekamd te worden met een kam, doe het dan gedurende kortere periodes, beetje bij beetje en beloon je kat zodat er iets aangenaam volgt.
Een licht vochtige microvezeldoek kan helpen om losse haren van de vacht te halen. Vooral wanneer katten hun dekharen lossen kan dit goed helpen.
Waar ik wel voor wil waarschuwen is het gebruiken van de zogenaamde wonderkam, ook wel furminator genoemd. Persoonlijk ben ik hier geen voorstander van. Ik hoor vaak ‘ja maar, daar haal ik wel massa’s haren mee uit de vacht. En dan zeg ik ‘logisch ook, als je weet hoe dit werkt’. Hiermee kam je de vacht namelijk niet, maar snijd je de haren af! Natuurlijk komt er dan veel haar af…
Het is ook niet de bedoeling om het ganse jaar door een pak haar van de kat te willen halen als we de vachtcyclus willen respecteren.
SCHEER NIET ELKE KAT OVER DEZELFDE KAM
Wat ik helaas vaak merk is dat er veel VERALGEMENEND advies gegeven wordt. Vooral op Facebook zijn er tal van groepen waar iedereen klaar staat met advies of een eigen mening. “Dit ras mag je nooit kammen. Je mag een kat überhaupt nooit kammen. Trimmen is absoluut uit den boze. Je mag alleen met een microvezeldoek over de vacht gaan.”
Jammer genoeg krijg ik regelmatig katten op mijn trimtafel waarvan de kat inmiddels klitten heeft of vervilt is geraakt omdat eigenaren omwille van zo’n adviezen hun kat niet durfden kammen of er alleen met een microvezeldoek durfden overgaan.
Hierbij wordt een heel belangrijke factor vergeten, nl. advies moet altijd gericht zijn naar een individu! Voor elke kat kan het advies anders zijn. Twee katten van hetzelfde ras kunnen toch een heel andere vacht hebben. De ene kan veel verzorging nodig hebben terwijl de andere weinig tot geen hulp nodig heeft.
Mijn advies: vraag raad aan een professional! En vooral, kijk naar wat jouw kat individueel nodig heeft. Ga voor zorg op maat, je kat zal je dankbaar zijn.
